TRỐN THUẾ, GIAN LẬN THUẾ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG VÀ HẬU QUẢ PHÁP LÝ CHO DOANH NGHIỆP

Việc trốn thuế hoặc gian lận thuế bảo vệ môi trường là hành vi vi phạm nghiêm trọng pháp luật về thuế ở Việt Nam, có thể dẫn đến bị xử phạt hành chính và thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự. Qua bài viết này, Công ty Luật Duật Vân sẽ cung cấp cho Quý độc giả khi doanh nghiệp trốn thuế, gian lận thuế bảo vệ môi trường sẽ bị xử lý như thế nào?

Vai trò của điều tiết và cảnh báo đối với thuế bảo vệ môi trường

Vai trò điều tiết của thuế bảo vệ môi trường

  • Điều chỉnh hành vi sản xuất và tiêu dùng: Thuế bảo vệ môi trường làm tăng giá thành hàng hóa gây ô nhiễm (xăng dầu, túi ni lông, than đá…). Khi giá tăng, doanh nghiệp và người dân sẽ cân nhắc giảm sử dụng, chuyển sang sản phẩm ít gây hại hơn.
  • Khuyến khích công nghệ sạch: Doanh nghiệp có động lực đầu tư vào dây chuyền, nguyên liệu thân thiện môi trường để giảm gánh nặng thuế.
  • Hướng tới phát triển bền vững: Thuế bảo vệ môi trường không chỉ điều tiết thu nhập mà còn điều tiết cách sử dụng tài nguyên, hạn chế khai thác và xả thải bừa bãi.

Vai trò cảnh báo của thuế bảo vệ môi trường

  • Nhắc nhở trách nhiệm xã hội: Việc phải nộp thuế bảo vệ môi trường cho thấy sản phẩm đang sử dụng có ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường, từ đó nâng cao ý thức cộng đồng.
  • Dự báo chi phí ẩn: Cảnh báo rằng nếu tiếp tục sử dụng nhiều hàng hóa gây ô nhiễm, thì sẽ phải trả giá bằng chi phí khắc phục ô nhiễm, suy thoái môi trường.
  • Tác động tới thói quen tiêu dùng: Khi người dân nhận thức được hàng hóa bị đánh thuế bảo vệ môi trường chính là “thủ phạm” ô nhiễm, họ sẽ dần thay đổi hành vi, ủng hộ sản phẩm xanh.

Như vậy, có thể thấy thuế bảo vệ môi trường vừa có vai trò điều tiết kinh tế, vừa có vai trò cảnh báo. Nó giúp Nhà nước định hướng tiêu dùng, khuyến khích sản xuất sạch hơn, đồng thời nhắc nhở doanh nghiệp và người dân rằng hành vi gây ô nhiễm phải trả giá.

Các hành vi trốn thuế, gian lận thuế bảo vệ môi trường

Một số hành vi vi phạm phổ biến gồm:

  • Không kê khai hoặc kê khai không đầy đủ số lượng hàng hóa chịu thuế bảo vệ môi trường khi sản xuất hoặc nhập khẩu;
  • Khai sai chủng loại hàng hóa nhằm áp mức thuế thấp hơn thực tế;
  •  Lập hóa đơn sai về số lượng, giá trị hàng hóa tạo giao dịch “ảo” để che giấu lượng hàng thật, sử dụng các hóa đơn khống để tăng chi phí đầu vào và hợp thức hóa đầu ra không chịu thuế;
  • Lợi dụng các chính sách miễn, giảm, hoàn thuế không đúng đối tượng, khai sai mục đích sử dụng để hưởng miễn/giảm thuế không đúng quy định;
  • Chuyển nhượng lòng vòng qua nhiều pháp nhân để tránh né nghĩa vụ thuế.

Hậu quả pháp lý khi trốn thuế, gian lận thuế

Xử phạt hành chính

Doanh nghiệp có hành vi trốn thuế, gian lận thuế bảo vệ môi trường sẽ bị xử lý theo Luật Quản lý thuế năm 2019, được sửa đổi, bổ sung bởi một số điều tại Luật số 56/2024/QH15 ngày 29/11/2024 của Quốc hội về Luật sửa đổi, bổ sung một số điều trong đó có Luật Quản lý thuế (Sau đây gọi tắt là “Luật Quản lý thuế năm 2019, sửa đổi, bổ sung năm 2024”) và Nghị định số 125/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ: Quy định xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn, được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định số 102/2021/NĐ-CP ngày 16/11/2021 của Chính Phủ: Sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế, hóa đơn; hải quan; kinh doanh bảo hiểm, kinh doanh xổ số; quản lý, sử dụng tài sản công; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; dự trữ quốc gia; kho bạc nhà nước; kế toán, kiểm toán độc lập (Sau đây gọi tắt là “Nghị định 125/2020/NĐ-CP, được sửa đổi, bổ sung một số điều bởi Nghị định 102/2021/NĐ-CP ”):

  • Phạt tiền từ 1 lần đến 3 lần số thuế trốn (Điều 17 Nghị định 125/2020/NĐ-CP, được sửa đổi, bổ sung một số điều bởi Nghị định 102/2021/NĐ-CP).
  • Buộc nộp đủ số thuế trốn, cộng với tiền chậm nộp theo mức 0,03%/ngày tính trên số tiền thuế chậm nộp (Điều 59 Luật Quản lý thuế năm 2019, sửa đổi, bổ sung năm 2024).

Truy cứu trách nhiệm hình sự

Ngoài xử phạt hành chính, doanh nghiệp hoặc cá nhân còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 200 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2025):

  • Cá nhân trốn thuế số tiền từ 100 triệu đồng trở lên trở lên có thể bị:
    • Phạt tiền từ 100 triệu – 4,5 tỷ đồng;
    • Hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 07 năm tùy mức độ nghiêm trọng và hậu quả gây ra.
  • Pháp nhân thương mại (doanh nghiệp) trốn thuế từ 200 triệu đồng trở lên sẽ bị:
    • Phạt tiền từ 300 triệu – 10 tỷ đồng;
    • Có thể bị đình chỉ hoạt động từ 06 tháng đến 03 năm.

Tác động lâu dài đến doanh nghiệp

Ngoài các chế tài pháp lý, vi phạm thuế bảo vệ môi trường còn kéo theo nhiều hậu quả nghiêm trọng:

  • Mất uy tín với đối tác, nhà đầu tư;
  • Khó khăn khi tham gia dự án quốc tế do không đạt tiêu chuẩn tuân thủ môi trường;
  • Bị kiểm tra, thanh tra thường xuyên, làm gián đoạn hoạt động kinh doanh;
  • Bị ngân hàng hạn chế tín dụng vì rủi ro pháp lý cao;
  • Gây thiệt hại lâu dài đến thương hiệu và văn hóa doanh nghiệp.

LIÊN HỆ

Nếu quý khách hàng đang có nhu cầu tìm kiếm Luật sư giỏi tại Thành phố Hồ Chí Minh, vui lòng liên hệ với đội ngũ Luật sư của Công ty Luật Duật Vân để được hỗ trợ nhanh chóng, kịp thời theo thông tin liên hệ sau:

CÔNG TY LUẬT TNHH DUẬT VÂN