TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI: NGUYÊN NHÂN, CÁCH GIẢI QUYẾT VÀ MỘT SỐ LƯU Ý PHÁP LÝ

Tranh chấp đất đai là một trong những loại tranh chấp phổ biến và phức tạp nhất hiện nay. Những mâu thuẫn liên quan đến quyền sử dụng đất không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của người dân, mà còn gây mất ổn định trật tự xã hội nếu không được giải quyết kịp thời, đúng pháp luật. Trong bối cảnh giá trị đất đai ngày càng tăng, việc nắm rõ nguyên nhân, quy trình giải quyết và các lưu ý pháp lý là điều cần thiết để phòng ngừa và xử lý hiệu quả các tranh chấp phát sinh. Bài viết dưới đây Công ty Luật Duật Vân sẽ giúp Quý Độc giả tìm hiểu các nguyên nhân, cách giải quyết và một số lưu ý pháp lý về tranh chấp đất đai. 

Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật.

Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật.

Tranh chấp đất đai là gì?

Theo quy định tại Khoản 47 Điều 3 Luật Đất đai năm 2024, tranh chấp đất đai là tranh chấp về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ đất đai. Các tranh chấp đất đai phổ biến như: 

  • Tranh chấp về quyền sử dụng đất (Ví dụ: Không có giấy tờ về quyền sử dụng đất; Một mảnh đất được nhiều người kê khai, đăng ký,…);
  • Tranh chấp về quyền, nghĩa vụ phát sinh trong quá trình sử dụng đất (Ví dụ: Tranh chấp khi một bên chuyển nhượng, cho thuê, thế chấp quyền sử dụng đất nhưng bên kia không thực hiện đúng nghĩa vụ; Tranh chấp trong thừa kế quyền sử dụng đất, chia tài sản chung là quyền sử dụng đất, nhà ở hoặc tài sản khác gắn liền với đất…);
  • Tranh chấp về mục đích sử dụng đất (Ví dụ: Một bên sử dụng đất sai mục đích, ảnh hưởng đến quyền lợi hoặc môi trường sống của người khác,…);
  • Tranh chấp ranh giới đất liền kề; tranh chấp về lối đi chung;
  • Tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất do Nhà nước quản lý (Ví dụ: Tranh chấp giữa người dân và chính quyền địa phương liên quan đến đất công, đất quy hoạch,…).

Nguyên nhân phổ biến dẫn đến tranh chấp đất đai

Một số nguyên nhân phổ biến dẫn đến tranh chấp đất đai bao gồm: 

  • Thiếu giấy tờ pháp lý: Nhiều trường hợp sử dụng đất không có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất hoặc có giấy tờ nhưng không hợp lệ; Việc mua bán, chuyển nhượng quyền sử dụng đất không có hợp đồng  được công chứng theo quy định hoặc không đăng ký với cơ quan nhà nước;
  • Ranh giới đất không rõ ràng: Ranh giới giữa các thửa đất kông rõ ràng hoặc không trùng khớp với thông tin trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc không trùng khớp trên hệ thống toạ độ.
  • Chuyển nhượng đất bằng giấy viết tay: Việc mua bán do các bên tự ký kết, không qua công chứng, chứng thực dễ dẫn đến tranh chấp, có thể do chưa đủ điều kiện chuyển nhượng;
  • Di sản thừa kế chưa được phân chia rõ ràng: Các thành viên trong gia đình còn mâu thuẫn, chưa thống nhất về quyền sử dụng đất được thừa kế;
  • Lấn chiếm, sử dụng đất trái phép: Một bên chiếm dụng đất của bên khác mà không được sự đồng ý.

Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật.

Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật.

Quy trình giải quyết tranh chấp

Bước 1: Hòa giải tại UBND cấp xã nơi có đất tranh chấp

Theo quy định tại Khoản 2 Điều 235 Luật Đất đai năm 2024, trước khi tranh chấp đất đai được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết theo quy định tại Điều 236 của Luật này, các bên liên quan bắt buộc phải tiến hành hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xảy ra tranh chấp. Quá trình hòa giải tại UBND cấp xã được thực hiện theo trình tự sau:

  • Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã thành lập Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai để thực hiện hòa giải tranh chấp đất đai sau khi nhận được đơn yêu cầu hòa giải tranh chấp đất đai; 
  • Hội đồng hòa giải tiến hành giải quyết tranh chấp đất đai giữa các bên. Việc hòa giải tranh chấp đất được thực hiện trong thời hạn không quá 30 ngày kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu hòa giải tranh chấp đất đai;
  • Lập biên bản hòa giải tranh chấp đất đai. Biên bản hòa giải phải có chữ ký của các bên tham gia hòa giải và có xác nhận hòa giải thành hoặc hòa giải không thành của Ủy ban nhân dân cấp xã. Biên bản hòa giải được gửi đến các bên tranh chấp, lưu tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp.

Bước 2: Nộp đơn yêu cầu giải quyết tại UBND cấp có thẩm quyền hoặc khởi kiện tại Tòa án có thẩm quyền

Trường hợp các bên hòa giải không thành, các bên có thể nộp đơn yêu cầu giải quyết đến cơ quan có thẩm quyền theo quy định tại Khoản 1, 2 Điều 236 Luật Đất đai năm 2024. Cụ thể như sau: 

  • Khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền đối với tranh chấp đất đai mà các bên tranh chấp hoặc một trong các bên tranh chấp có các giấy tờ liên quan đến quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất. 
  • Tranh chấp đất đai mà các bên tranh chấp không có các giấy tờ liên quan đến quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất thì các bên tranh chấp được lựa chọn một trong hai hình thức giải quyết tranh chấp đất đai theo quy định sau đây:
  • Nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền;
  • Khởi kiện tại Tòa án có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.

Bước 3: Giải quyết tại UBND và Tòa án có thẩm quyền

  • Cơ quan có thẩm quyền sẽ thu thập chứng cứ, triệu tập các bên và đưa ra quyết định hoặc bản án có hiệu lực pháp luật.
  • Nếu không đồng ý với quyết định của UBND cấp có thẩm quyền hoặc Bản án của Tòa án có thẩm quyền, các bên có thể: 
  • Đối với quyết định của UBND cấp có thẩm quyền: Khởi kiện tại Tòa án theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính hoặc khiếu nại đến cơ quan có thẩm quyền quy định tại Khoản 3 Điều 236 Luật Đất đai năm 2024;
  • Đối với bản án của Tòa án có thẩm quyền: Kháng cáo theo trình tự phúc thẩm tại Tòa án có thẩm quyền. 

Một số lưu ý khi giải quyết tranh chấp đất đai

  • Hồ sơ cần đầy đủ: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, giấy tờ về nguồn gốc đất, chứng từ nộp thuế sử dụng đất, quyết định cấp số nhà, cấp đồng hồ điện, nước,… là cơ sở quan trọng khi giải quyết tranh chấp.
  • Không tự ý xây dựng hoặc thay đổi hiện trạng đất khi đang tranh chấp.
  • Tuân thủ trình tự thủ tục pháp luật: Nhất là việc hòa giải bắt buộc tại UBND cấp xã.
  • Cẩn trọng khi mua bán, chuyển nhượng đất: Nên công chứng hợp đồng và đăng ký cập nhật biến động về đất đai theo đúng quy định.
  • Nên tham khảo ý kiến của Luật sư: Giúp bảo vệ quyền lợi, tránh rủi ro pháp lý không đáng có.

Dịch vụ giải quyết tranh chấp đất đai tại Công ty Luật Duật Vân

Công ty Luật Duật Vân cung cấp cho Quý Khách hàng các dịch vụ liên quan đến tranh chấp đất đai bao gồm: 

  • Tư vấn pháp luật về đất đai: Giải thích quy định pháp luật liên quan đến quyền sử dụng đất, thừa kế, chuyển nhượng, tặng cho…; Đánh giá tình trạng pháp lý của thửa đất đang có tranh chấp,…
  • Soạn thảo và chuẩn bị hồ sơ pháp lý: Soạn thảo đơn khiếu nại, đơn khởi kiện, các tài liệu chứng minh quyền sử dụng đất; Hỗ trợ thu thập tài liệu chứng cứ để giải quyết tranh chấp,…
  • Đại diện tham gia hòa giải, làm việc với tòa án hoặc các bên liên quan;
  • Tham gia tố tụng tại Tòa án: Cử Luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp trong các vụ án tranh chấp đất đai; Soạn thảo văn bản pháp lý, trình bày trước Tòa;
  • Tư vấn giải pháp pháp lý phù hợp: Đề xuất phương án giải quyết tranh chấp hiệu quả, tiết kiệm thời gian, chi phí; Hướng dẫn khách hàng lựa chọn giữa các hình thức hòa giải, thương lượng hoặc khởi kiện,…

Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật.

Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật.

LIÊN HỆ

Nếu quý khách hàng đang có nhu cầu tìm kiếm Luật sư tố tụng giỏi tại Thành phố Hồ Chí Minh, vui lòng liên hệ với đội ngũ Luật sư của Công ty Luật Duật Vân để được hỗ trợ nhanh chóng, kịp thời theo thông tin liên hệ sau:

CÔNG TY LUẬT TNHH DUẬT VÂN