TRÁCH NHIỆM VÀ RỦI RO PHÁP LÝ CỦA DOANH NGHIỆP SỬ DỤNG HÓA ĐƠN CỦA CÔNG TY “MA”

Thời gian gần đây, các cơ quan chức năng phát hiện nhiều vụ việc liên quan đến doanh nghiệp sử dụng hóa đơn của công ty được thành lập nhằm mục đích mua bán hoá đơn, mà không có hoạt động kinh doanh, không hoạt động tại trụ sở (gọi chung là “Công ty ma”) để kê khai thuế đầu vào cho doanh nghiệp nhằm  tăng chi phí đầu vào khống, gian lận, trốn thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp hoặc hoàn thuế.

Đây là hành vi gian dối, vi phạm pháp luật phổ biến trong những năm qua nhưng không ít người vẫn băn khoăn: Doanh nghiệp sử dụng hóa đơn công ty “ma” có phạm tội không? Trách nhiệm pháp lý và rủi ro pháp lý nào mà doanh nghiệp sử dụng hoá đơn của công ty “ma” phải chịu? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất pháp lý, yếu tố cấu thành tội phạm và hậu quả pháp lý của hành vi này.

Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật.

Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật.

Hóa đơn của công ty “ma” là gì?

Căn cứ quy định tại khoản 1 Điều 3 Nghị định 123/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ Quy định về hóa đơn, chứng từ thì “Hóa đơn là chứng từ kế toán do tổ chức, cá nhân bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ lập, ghi nhận thông tin bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ. Hóa đơn được thể hiện theo hình thức hóa đơn điện tử hoặc hóa đơn do cơ quan thuế đặt in”.

Công ty ma là doanh nghiệp được đăng ký thành lập nhưng không có hoạt động kinh doanh thực tế, không có trụ sở, nhân sự hoặc hoạt động sản xuất kinh doanh.

Do đó, hóa đơn của công ty “ma” được hiểu là hóa đơn không phản ánh giao dịch thực tế, được lập bởi các doanh nghiệp không hoạt động sản xuất kinh doanh thật nhằm mục đích hợp thức hóa chi phí, chứng từ đầu vào, kê khai sai thuế hoặc gian lận hoàn thuế.

Hóa đơn của công ty “ma” thường có những đặc điểm sau:

  • Do doanh nghiệp không hoạt động thực tế phát hành;
  • Xuất hóa đơn giá trị gia tăng không phát sinh giao dịch thực tế;
  • Không giao nhận hàng hóa, dịch vụ thực tế;
  • Hóa đơn của doanh nghiệp thành lập với mục đích mua bán hóa đơn, không nhằm hoạt động kinh doanh hợp pháp.

Hành vi sử dụng hóa đơn công ty “ma” có thể bị xử lý như thế nào?

Xử phạt hành chính

Theo Điều 4 và Điều 7 Nghị định 125/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ quy định về xử phạt hành chính về thuế, hóa đơn, doanh nghiệp có thể bị:

  • Phạt hành chính đến 200 triệu đồng tùy mức độ vi phạm;
  • Buộc nộp đủ số tiền thuế thiếu, số tiền thuế được miễn, giảm, hoàn cao hơn quy định, số tiền thuế trốn, tiền chậm nộp tiền thuế vào ngân sách nhà nước;
  • Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm hành chính

Truy cứu trách nhiệm hình sự

Doanh nghiệp sử dụng hóa đơn của công ty “ma” để kê khai thuế nhằm làm giảm số tiền thuế phải nộp hoặc làm tăng số tiền thuế được miễn, số tiền thuế được giảm hoặc tăng số tiền thuế được khấu trừ, số tiền thuế được hoàn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Trốn thuế” theo quy định tại Điều 200 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2025.

Đối với cá nhân:

  • Phạt tiền từ 100 triệu đến 4,5 tỷ đồng;
  • Phạt tù từ 03 tháng đến 7 năm tùy theo mức độ vi phạm;
  • Cấm hành nghề, đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công việc nhất định từ 1 đến 5 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Đối với pháp nhân thương mại:

  • Phạt tiền đến 10 tỷ đồng;
  • Đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 06 tháng đến 03 năm hoặc đình chỉ hoạt đồng vĩnh viễn;
  • Cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.

Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật.

Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật.

Doanh nghiệp cần làm gì để tránh sử dụng phải hóa đơn của công ty “ma”

Phòng tránh rủi ro khi sử dụng hóa đơn

Để hạn chế những rủi ro khi sử dụng hóa đơn đầu vào, doanh nghiệp cần lưu ý những nội dung sau:

  • Kiểm tra thông tin doanh nghiệp có tình trạng đang hoạt động và có địa chỉ rõ ràng;
  • Kiểm tra kỹ thông tin bên bán hàng hóa, dịch vụ, đối chiếu với dữ liệu hóa đơn điện tử của cơ quan thuế;
  • Kiểm tra nguồn gốc, mã số thuế, tình trạng hoạt động của bên bán, cung cấp dịch vụ (trên cổng thông tin của Tổng cục Thuế).
  • Đối chiếu với giao dịch thực tế: hợp đồng, biên bản giao nhận, chứng từ thanh toán…

Giải pháp xử lý hóa đơn của công ty “ma”

Khi doanh nghiệp nhận được hóa đơn của công ty “ma” thì cần thực hiện ngay các biện pháp xử lý:

  • Không thực hiện kê khai thuế đối với hóa đơn có nghi vấn;
  • Tạm dừng hạch toán chi phí đầu vào liên quan đến các hóa đơn này;
  • Rà soát toàn bộ hồ sơ chứng từ, đối chiếu với các giao dịch thực tế;

Trường hợp doanh nghiệp đã sử dụng hóa đơn vào kê khai thuế mà phát hiện hóa đơn của công ty ma thì cần thực hiện:

  • Điều chỉnh lại hồ sơ khai thuế (giảm thuế GTGT được khấu trừ, điều chỉnh chi phí);
  • Ghi nhận chi phí không hợp lý (tùy trường hợp);
  • Đóng thuế bổ sung (nếu có);
  • Giải trình trực tiếp hoặc gửi văn bản giải trình đến Cơ quan thuế, trong đó, trình bày rõ những nội dung như: doanh nghiệp có giao dịch thật hay không; việc doanh nghiệp sử dụng hóa đơn là do bị lừa đảo hay do thiếu kiểm tra; Doanh nghiệp cam kết hợp tác, khắc phục sai phạm (nếu có).

Việc doanh nghiệp sử dụng hóa đơn của công ty “ma” không chỉ vi phạm hành chính mà còn có thể cấu thành tội trốn thuế trong trường hợp doanh nghiệp cố tình gian dối nhằm mục đích giảm nghĩa vụ thuế hoặc tăng số tiền thuế được khấu trừ, số tiền thuế được hoàn. Ngoài ra, nếu doanh nghiệp mua hóa đơn của công ty “ma” thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước” theo quy định tại Điều 203 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2025.

Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật.

Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật sư. Luật.

LIÊN HỆ

Nếu quý khách hàng đang có nhu cầu tìm kiếm Luật sư hình sự tại Thành phố Hồ Chí Minh đừng ngại liên hệ với đội ngũ Luật sư của Công ty Luật Duật Vân để được hỗ trợ nhanh chóng, kịp thời theo thông tin liên hệ sau:

CÔNG TY LUẬT TNHH DUẬT VÂN