CHUYỂN NHƯỢNG, HỢP TÁC KINH DOANH VÀ THUẾ TIÊU THỤ ĐẶC BIỆT – DOANH NGHIỆP CẦN LƯU Ý GÌ

Bối cảnh thực tiễn

Trong bối cảnh thị trường cạnh tranh và xu hướng liên kết ngày càng mạnh mẽ, các doanh nghiệp thường lựa chọn hợp tác kinh doanh, liên doanh hoặc chuyển nhượng một phần hoạt động kinh doanh để tối ưu chi phí, mở rộng thị phần. Tuy nhiên, không ít doanh nghiệp chủ quan hoặc hiểu sai về nghĩa vụ thuế tiêu thụ đặc biệt (sau đây gọi tắt là “TTĐB”) trong các giao dịch này, dẫn đến rủi ro pháp lý và tài chính đáng kể cho doanh nghiệp và các đối tác trong liên doanh hoặc hợp tác.

Thuế tiêu thụ đặc biệt trong quan hệ chuyển nhượng và hợp tác kinh doanh

Chuyển nhượng cơ sở sản xuất, kinh doanh hàng hóa chịu thuế TTĐB

Khi chuyển nhượng cơ sở sản xuất hoặc doanh nghiệp kinh doanh mặt hàng chịu thuế TTĐB (ví dụ: thuốc lá, rượu, bia, ô tô…), nhiều bên chỉ tập trung vào giá trị tài sản, quyền sử dụng đất, thương hiệu… mà quên xác định rõ nghĩa vụ thuế đang phát sinh hoặc tồn đọng.

Theo quy định, người nộp thuế TTĐB là tổ chức, cá nhân trực tiếp sản xuất hoặc kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế. Do đó:

  • Nếu thời điểm chuyển nhượng vẫn đang có hoạt động phát sinh doanh thu từ hàng hóa chịu thuế, thì bên chuyển nhượng cần hoàn thành nghĩa vụ thuế phát sinh trước ngày chuyển nhượng.
  • Trong trường hợp chuyển nhượng tài sản, máy móc, nhưng người nhận chuyển nhượng tiếp tục sử dụng để sản xuất hàng hóa chịu thuế TTĐB, thì người nhận phải kê khai và nộp thuế đầy đủ từ thời điểm vận hành.

Hợp tác kinh doanh – Ai là người nộp thuế TTĐB?

Trong các mô hình hợp tác kinh doanh không thành lập pháp nhân mới (ví dụ: hợp đồng hợp tác BCC), câu hỏi quan trọng là: ai là người chịu trách nhiệm nộp thuế TTĐB?

Thông thường, bên được phân công trực tiếp quản lý, sản xuất hoặc cung cấp dịch vụ thuộc diện chịu thuế sẽ là người có trách nhiệm kê khai. Tuy nhiên, nếu hợp đồng hợp tác không quy định rõ hoặc quy định không đúng bản chất kinh doanh, có thể dẫn đến:

  • Cơ quan thuế ấn định sai nghĩa vụ thuế.
  • Rủi ro pháp lý giữa các bên hợp tác, đặc biệt trong trường hợp tranh chấp hoặc giải thể dự án.

Một số nhầm lẫn phổ biến của doanh nghiệp

  • Nhầm lẫn giữa chuyển nhượng dự án và chuyển nhượng hàng hóa.
    Ví dụ: trong lĩnh vực phân phối rượu, việc chuyển quyền phân phối bị hiểu nhầm là “dịch vụ không chịu thuế”, trong khi hàng hóa kèm theo vẫn thuộc diện chịu thuế TTĐB.
  • Chuyển nhượng nội bộ giữa các công ty trong cùng tập đoàn: Một số doanh nghiệp cho rằng chuyển giao nội bộ không cần kê khai thuế TTĐB, tuy nhiên pháp luật không loại trừ trường hợp này nếu hàng hóa, dịch vụ được sản xuất và tiêu thụ thực tế.
  • Hợp tác sản xuất nhưng không rõ vai trò: Doanh nghiệp góp vốn bằng thiết bị sản xuất hoặc nguyên liệu, nhưng không xác định rõ nghĩa vụ kê khai thuế TTĐB trong hợp đồng.

Hậu quả pháp lý nếu áp dụng sai thuế tiêu thụ đặc biệt

Việc xác định sai đối tượng nộp thuế hoặc kê khai không đúng trong quá trình chuyển nhượng, hợp tác kinh doanh có thể khiến doanh nghiệp:

  • Bị truy thu thuế cùng với tiền phạt và lãi nộp chậm.
  • Bị xử phạt hành chính về thuế do khai sai, khai thiếu, trốn thuế.
  • Gặp khó khăn khi thanh tra thuế hoặc thực hiện M&A.

Giải pháp cho doanh nghiệp: Tư vấn pháp lý chuyên sâu về thuế TTĐB

Để giảm thiểu rủi ro và đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật, doanh nghiệp nên:

  • Thẩm định hợp đồng chuyển nhượng, hợp tác kinh doanh trước khi ký kết.
  • Rà soát nghĩa vụ thuế TTĐB theo từng giai đoạn của dự án.
  • Chủ động tư vấn pháp lý định kỳ với các chuyên gia am hiểu về thuế doanh nghiệp và thuế gián thu.

Công ty Luật Duật Vân – Đồng hành cùng doanh nghiệp trong mọi giao dịch có yếu tố thuế tiêu thụ đặc biệt. Với đội ngũ luật sư và chuyên viên pháp lý – thuế có kinh nghiệm thực tiễn trong tư vấn cho các doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực sản xuất, phân phối, F&B, ô tô, dịch vụ giải trí…, Công ty Luật Duật Vân hỗ trợ:

  • Tư vấn pháp lý hợp đồng chuyển nhượng, hợp tác có yếu tố hàng hóa/dịch vụ chịu thuế TTĐB.
  • Xác định nghĩa vụ thuế, thời điểm kê khai đúng luật.
  • Soạn thảo điều khoản pháp lý đảm bảo quyền lợi doanh nghiệp khi hợp tác.
  • Đại diện làm việc với cơ quan thuế khi có thanh tra, kiểm tra.

LIÊN HỆ

Liên hệ ngay với Công ty Luật Duật Vân để được tư vấn miễn phí ban đầu và giảm thiểu rủi ro về thuế cho doanh nghiệp của bạn theo thông tin liên hệ sau:

CÔNG TY LUẬT TNHH DUẬT VÂN